Oorsprong en verspreiding van de naam Neeteson,

het familiewapen en geraadpleegde bronnen

 

Oorsprong en varianten van de familienaam Neeteson
 
Op dit moment komen voorzover bekend alleen de achternaam Neeteson en Neetesonne voor, de eerste vooral in Nederland en de tweede voornamelijk in België.
Waaruit deze zijn ontstaan en waar ze vandaan komen wordt hieronder geschetst.

Onze op dit moment bekende stamvader Peter Pauwels Neeteson is geboren in Gent, al zijn 7 kinderen, de generatie II, werden geboren in Sas van Gent. Deze stamvader overleed in 1694, zijn eerste kind werd geboren in 1658, maar zijn eigen geboortejaar is niet bekend. Dit moet echter begin van de 17e eeuw zijn. De generaties Neeteson III en IV leefden in Sas van Gent, daarna verhuisden enkele voorvaders naar Kloosterzande en omgeving.

Onlangs zijn veel nieuwe gegevens uit Staten van Goed (boedelscheidingregisters) en geboorte-, huwelijks- en overlijdensregisters uit Meetjesland en van trouwboeken uit Gent bekend geworden, waarin een groot aantal namen, die op Neeteson lijken voorkomen.
Namen werden vroeger dikwijls op verschillende manieren geschreven.
In oude tijden vanaf zelfs 1428  zijn allerlei verwante schrijfwijzen van Neeteson bekend, de oudste hiervan in Vlaanderen. Enkele varianten, die in de stamboom zijn opgenomen:
Neetesonne, Neetensone, Neetezonne, Neettesoone, Neezesoone, Neezezonne, Nedeson, Neterson, Neteson, Netezon, Netteson, Nietezuene, de Neetesone, de Neetesonne, de Neetezone

In de literatuur over geslachtsnamen wordt enerzijds vermeldt dat de varianten van de naam Neeteson zouden zijn ontstaan uit een combinatie van het achtervoegsel son (zoon van) en iemand die als voornaam Nedo, Nede, Nato of Nado had. Deze voornamen zijn van zeer oude Germaanse oorsprong. Anderzijds is er ook een bron, die stelt dat de oudste en meest volledige vorm van patronymica (vadersnamen) maar in enkele Nederlandse familienamen, waaronder Neeteson bewaard is gebleven.
De oudst bekende Neetesonne’s, en ook veel van de nu levenden, alsmede die met de hierboven genoemde afwijkende schrijfwijzen, komen echter uit plaatsen dichtbij de rivier de Neete.
In Engeland komen evenals in België in de 16e eeuw ook de namen Neete en Neetes voor.

Waarom mogen we daarom als vaststaand aannemen dat vrijwel al de variante schrijfwijzen van de naam Neeteson dezelfde oorsprong hebben?

  1. Voor invoering van de burgerlijke stand zeker, maar ook na de invoering  gebeurde het met grote regelmaat dat een familienaam werd verbasterd door een onoplettende of minder schrijfvaardige ambtenaar dan wel een lichtelijk aangeschoten  kersverse vader. Een aantal aliassen bewijst dit en is recent verder uitgebreid met Elisabeth Neeteson, die in de verschillende documenten over haar ook voorkomt met naam Neetesonne en Neetezone.
  2. Het is af te leiden uit de vestigingsplaatsen en geboorte- en overlijdensdata. Veel tijdgenoten of nog eerder levende personen met ietwat anders geschreven achternaam dan onze stamvader leefden vrij dicht bij elkaar in Gent, Antwerpen en in Meetjesland bv. Assenede, Sleidinge, Ertvelde, Poeke en Kluizen.

Het familiewapen

Een combinatie van zon en de rivier de Neete wordt nergens genoemd in de literatuur en ook bij de beschrijving van het wapen is hierover niets te vinden. Het familiewapen van Neeteson is door een kleinzoon (ook uit Sas van Gent) van de stamvader in Middelburg geregistreerd in 1735. Er bestond destijds echter ook een plaats Middelburg in Belgie. Het is nu een bescheiden deelgemeente van Maldegem, vroeger was het een welvarende stad met eigen vestingwerken. Door de vele naamgenoten in deze omgeving kan de registratie zeker ook aldaar hebben plaats gevonden. De zon is heel prominent aanwezig in dit wapen. Maar dan in combinatie met de zee en niet met een rivier.Het wapen roept dus vragen op over zowel het voorvoegsel als het achtervoegsel van de familienaam.

Geografische verspreiding

De verspreiding van Neeteson’s vanuit Gent naar Sas van Gent en verder over Nederland is vrijwel volledig in de stamboom opgenomen uitgaande van de stamvader Peter Pauwels. In Sas van Gent en de gemeente Hontenisse leefde het grootste gedeelte van generatie V en VI en een deel van VII . Van de generatie VIII zwermde het merendeel uit naar Brabant en Zuidholland, maar bevond er zich eveneens nog een belangrijke tak in Kloosterzande evenals in Sas van Gent.
De laatste generaties IX en X bevatten steeds minder Zeeuwen, in ‘Klooster’ wonen nu nog enkele Neeteson’s. De Amerikaanse connectie begint bij Andy Neeteson, wiens ouders zijn geboren in Den Haag en is ook in de stamboom opgenomen.

Er heeft geen migratie van Neetesonne’s naar Nederland plaatsgevonden, wel naar Frankrijk. De trek naar Roubaix is ook geïdentificeerd. De stamvader van de uitgebreide Franse tak in Roubaix (net over de Belgische grens en minder dan 50 km van Gent) is Jean Francois Neetesonne  geboren in Gent 1837, overleden in  Roubaix.
Voor de enkele Duitse Neetesonne’s is nog geen link gevonden. Dat geldt wel voor Arcadie Claret (dochter van Henriette Neetesonne), de geliefde van koning Leopold I.
Vele recente Neetesonne’s (o.a. Assenede) en andere achternaamvarianten zijn opgenomen in de stamboom, maar de familierelaties, die tussen deze personen zijn gevonden betreffen slechts enkele generaties, er is (nog) geen koppeling met onze stamvader gevonden.

geografische spreidingskaart van de familie waarin jaartallen tot 1750: kaart
geografische spreidingskaart van de familie tot en met de huidige generaties: kaart2

Bronnen
Het overgrote deel van de stamboominformatie en met name vrijwel alles over Neeteson is afkomstig uit het dossier van P.G. Neeteson, de genealoog uit onze familie, die daarvoor veel werk en research heeft verricht.
In de bronnen zijn daarnaast ondermeer gegevens opgenomen uit begraafboeken van Vlaamse mogelijke voorouders en van enkele schepelingen, die met de VOC naar Indonesie vertrokken.Dit gaat over personen, die aan Neeteson verwante familienamen droegen en omstreeks dezelfde tijd of iets eerder dan de stamvader leefden. Er is ook een vermoedelijke (zeer verre) voorouder getraceerd in een Poortersboek, dit betreft iemand met de familienaam Nietezuene, die in 1496 poorter van Brugge werd, alhoewel hij is geboren in 'Ghend'. Ook zijn vroege voorouders bv. Lauwereyse NEETENsone uit 1428, gevonden in een register van gerechtsdeurwaarders. Bekijk enkele 'screenshots' van deze archieven. In diverse archieven, die op het internet doorzocht kunnen worden, zijn een groot aantal 'Neetesonne’s getraceerd voornamelijk in België, maar ook in andere ons omringende landen. Deze voorlopig nog niet gerelateerde takken zijn ook te bekijken in de geneagrammen. Recent zijn nieuwe bronnen opgedoken (na contakt via Geneanet met Paul de Ridder). Het betreft Staten Van Goed van diverse plaatsen in Vlaanderen.
De personen genoemd in de begraafboeken en in de Staten van Goed waren de meer welgestelde en in die Staten van Goed worden soms aanzienlijke bezittingen en vele betrokkenen bij de boedelscheiding genoemd.

Tenslotte zijn er door de Mormonen gegevens over volkstellingen in Engeland uit de 16e eeuw (!) op het internet gepubliceerd.
Een overzicht van de bronnen kan worden bekeken via de link op de openingspagina van de familierelaties.

De bronnen bevatten ook een link naar een zeer uitgebreide Website over Zeeuws-Vlaanderen, waarmee een meer eigentijds stukje historie over de geboortegrond kan worden bekeken.

album met internetdocumenten over Neetesonnen in de Gentse begraafboeken Alexianen
album met internetdocumenten over Neetesonnen aan boord VOC schepen naar Batavia